Nauczyciele piszą
Wesoła Kraina Twórczości
Rada pedagogiczna
XXI wiek obok szeregu wyzwań jakie stawia przed nami budzi też pewne lęki i obawy.Są one związane z narastającą falą ageresji i przemocy.Dziecko niemal codziennie spotyka się z różnymi jej przejawami. Nieświadomie wchodzi w świat, któremu obce są wartości piękna, prawdy i dobra. Czy jest takie miejsce, w którym te wartości można odnależć? Niewątpliwie sztuka jest tą dziedziną życia, w której odkrywamy wartości tego wszystkiego, co nas otacza. Kontakt z nią jest więc okazją dla naszych dzieci do zaistnienia w świecie harmonii i piękna. W Wesołej Krainie Twórczości umożliwiamy naszym dzieciom obcowanie z prawdziwą sztuką, a akceptując takie wartości edukacyjne jak: twórczość, ekspresja, odczuwanie, przeżywanie, rozumienie, dialog i współdziałanie dajemy szansę jej współtworzenia. Nasze przedszkolaki są odbiorcami sztuki i chętnie uzewnętrzniają dziecięce przeżycia i uczucia w plastyce, muzyce, tańcu, śpiewie oraz sztuce teatralnej. Dzieci z Wesołej Krainy Twórczości są kreatywne i wrażliwe na piękno współczesnego świata.Plastyka, teatr, muzyka i literatura to wielki skarbiec wartości, który wykorzystujemy w naszej pracy pedagogicznej.
Bezpieczny Przedszkolak
Małgorzata Wysmułek, Anna Baran
Program ,,Bezpieczny Przedszkolak” to program edukacji przedszkolnej w zakresie profilaktyki bezpieczeństwa. Opracowany został przez mgr Małgorzatę Wysmułek i mgr Annę Baran. W roku szkolnym 2008/2009 zgodnie z jego założeniami został wdrożony do realizacji. Program został napisany w oparciu o Podstawę Programową Wychowania Przedszkolnego. Może on być realizowany we wszystkich grupach wiekowych, stanowi element uzupełniający do wybranego programu w danej placówce, a realizacja zagadnień pozwala elastycznie dostosować je do wieku i możliwości dzieci oraz potrzeb i sytuacji wynikających z rytmu pracy przedszkola. Realizacja proponowanego programu pozwala wyposażyć dzieci w wiedzę i umiejętności przewidywania niebezpieczeństw i zagrożeń, unikania ich, a jeśli zaistnieją – w zdolność radzenia sobie z trudną sytuacją. Treści programu zostały ujęte w następujące obszary: bezpieczeństwo dzieci w domu i w przedszkolu; poznanie zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego i ich przestrzeganie; bezpieczeństwo dzieci w kontaktach z innymi ludźmi oraz zwierzętami; bezpieczeństwo w kontakcie z urządzeniami elektrycznymi i mechanicznymi, nieznanymi przedmiotami czy substancjami; postępowanie w sytuacji zagrożenia i po wypadku – wezwanie pomocy; bezpieczeństwo podczas zabawy na podwórku, w lesie, nad wodą, na lodowisku; sposób postępowania podczas nieobecności rodziców w domu (odbieranie telefonów, zabawy, otwieranie drzwi). Program zakłada współpracę z takimi instytucjami jak: Straż Miejska, Policja, Straż Pożarna, WOPR. Uzupełnieniem działań prowadzonych w przedszkolu będą również szkolenia dla rodziców prowadzone przez zaproszonych specjalistów spoza placówki np. (ratownik medyczny, funkcjonariusz policji) w zależności od poruszanego tematu np.(zagrożenia dnia codziennego lub pierwsza pomoc przedmedyczna).
Dlaczego i w jaki sposób powinniśmy chwalić dzieci?
Ewa Fałek
Dzieci bardzo potrzebują uwagi swoich rodziców, opiekunów i domagają się jej różnymi sposobami.Gdy dorośli nie reagują na pozytywne zachowania dzieci, nie wzmacniają ich doceniając i chwaląc,dzieci próbują zwrócić uwagę na siebie w inny sposób. Podejmowane wtedy przez dzieci działania i zachowania są bardzo często nieakceptowane przez najbliższych np:krzyk, zaczepianie, bicie itd. Często kiedy dziecko zachowuje się poprawnie, prawie nie zwracamy na nie uwagi. Zajmujemy się swoimi sprawami ( Przecież bawi się grzecznie). Gdy dziecko zaczyna "marudzić" albo staje się niegrzeczne, kierujemy na nie swoją uwagę. W ten sposób zupełnie wbrew naszym intencjom utrwalamy złe zachowanie dziecka. Dzieci reagują bowiem według zasady : " lepiej być skrzyczanym i pouczanym niż ignorowanym". Dla dziecka taka sytuacja jest często niezrozumiała - rodzice poświęcają mu swoją uwagę, tylko wtedy kiedy "nabroi" lub zachowuje się nie tak, jak tego oczekiwano.
Pochwały i zachęty pomagają dziecku w kształtowaniu samooceny, dodają wiary we własne możliwości, pomagają lepiej radzić sobie z problemami, dają poczucie bezpieczeństwa.
Dziecko często nagradzane i chwalone stara się być jeszcze lepsze ! Z drugiej strony, dziecko stale krytykowane dochodzi do wniosku, że jego wysiłki i tak nie mają sensu skoro dorośli okazują jedynie niezadowolenie.
Jak skutecznie chwalić dziecko ?
1. Pochwały muszą być skierowane na konkretne zachowania , nie stosujmy pochwał ogólnych. Gdy oceniamy zachowanie lub twórczość dziecka, mówiąć : "ładnie , ślicznie, pięknie" dziecko nie wie, co tak naprawdę nam się podoba.Ważne, żeby nasza pochwała była opisana i szczegółowa a nie ogólna. Dzięki temu dziecko zobaczy, że jesteśmy naprawdę nim zainteresowani.
2. Nagradzajmy dziecko za dobre zachowanie.
3. Chwalmy każdy, mały kroczek dziecka ku pożądanemu zachowaniu.
4. Pochwalmy dziecko, kiedy zaprzestało negatywnego zachowania.
5. Unikajmy takiej pochwały, w której ukryte jest przypomnienie wczesniejszego niepowodzenia dziecka, np " No widzisz - jak chcesz to potrafisz"
6. Nie wtracamy do naszych pochwał wyrazu "ale" - np " Cieszę się , że mi pomogłeś , ale nie zrobiłeś ..."
Informacje zaczerpnięte zostały z materiałów w ramach kampanii: "Dzieciństwo bez przemocy"
Dlaczego mówimy zdecydowanie ,,Nie dla klapsa!"
Ewa Fałek
W naszych pociechach jest nieustanna chęć poznawania. Czasem myślimy, że robią nam na złość swoim zachowaniem. Wielu rodziców nieraz traci cierpliwość, mimo że na ogół odnoszą się do swoich dzieci z miłością i wyrozumiałością. Większość matek i ojców uważa bicie dzieci za złe i niepotrzebne. Wielu czuje wstyd po wymierzeniu dziecku klapsa. Nawet rodzice którzy uważają, że ,,bez klapsów się po prostu nie da", albo mówią: ,,Ja też dostawałem w skórę i nic mi się nie stało", często woleliby nie stosować kar fizycznych. Najczęściej podnosimy rękę wtedy, kiedy sami czujemy bezsilność, jesteśmy przemęczeni, rozdrażnieni. Warto nauczyć się wyłapywać moment kiedy czujemy, że jeszcze chwila a wybuchniemy i wtedy np: wyjść z pokoju, policzyć do 10, 50, 100 - do tylu, aż poczujemy, że już po wszystkim, najgorsze za nami, wtedy wróci jasny ogląd sytuacji. Dzieci są ,, pod ręką" do tego bez wątpienia słabsze, co sprawia, że łatwo jest wyładować złość, z całego dnia właśnie na nich. Kiedy minie nam złość , spójrzmy z perspektywy dziecka na daną sytuację, co je tak zafascynowało, na czym skupiło swoją uwagę, co je tak pochłonęło, że nie pomyślało. Dzieci nie mają tylu doświadczeń co my - dorośli do pewnego okresu nie potrafią przewidywać konsekwencji swoich zachowań. One nie chcą robić na złość często po prostu nie wiedzą o co nam chodzi. Kiedy popatrzymy ich oczami, łatwiej nam będzie znaleźć w sobie więcej cierpliwości. Dzieci najłatwiej uczy się pożądanych zachowań, kiedy dorośli wyjaśniają im, jak powinny postępować, rozmawiają z nimi oraz własnym zachowaniem dają im przykład odpowiedzialności, troski i samodyscypliny. Kiedy mamy wrażenie, że sytuacja jest trudna, przerasta nas, nie bójmy się podzielić obawami z ludźmi, którym ufamy. Często okazuje się , że inni rodzice doświadczają podobnych trudności, korzystanie z ich doświadczeń, wsparcia może się okazać pomocne. Czasem warto skonsultować się ze specjalistą.
*Bicie dzieci może doprowadzić do fizycznych urazów, tj: zasinienia, obrzęki, krwiaki itp
*Bicie dziecka niszczy jego ufność i burzy poczucie własnej wartości.
*Dzieci które są często bite uczą się stosowania przemocy.
*Bicie dzieci uczy je, że: ''silniejszy ma zawsze rację".
*Bijąc dziecko za złe zachowanie, opiekun traci cenną szansę nauczenia go właściwego sposobu postępowania.
*Strach nie jest skuteczną metodą uczenia dzieci pożądanych zachowań. Bite dzieci zwykle zachowują się dobrze tylko wtedy kiedy stosujący przemoc dorosły znajduje się w pobliżu.
*Dzieci są często bite za zachowania, które nie są ,,złe" czy ,,niewłaściwe", ale wynikają z ich naturalnej potrzeby badania świata.
Informacje zaczerpnięte zostały z materiałów w ramach kampanii: ,,Dzieciństwo bez przemocy"
Więcej informacji na powyższy temat znajdziecie Państwo na tablicy ,,Dzieciństwo bez przemocy" umieszczonej w naszym przedszkolu.
Edukacja emocjonalna w przedszkolu
Barbara Iwicka
Program ,,Edukacja emocjonalna w przedszkolu. Rozwijanie inteligencji emocjonalnej dzieci w wieku przedszkolnym drogą do przeciwdziałania zachowaniom agresywnym" realizowany jest w grupie 3-latków przez nauczycielkę Barbarę Iwicką.Edukacja emocjonalna oparta jest na koncepcji wrażliwości emocjonalnej, umiejętności komunikowania się z innymi, zdobywaniu umiejętności radzenia sobie ze stresem i asertywności. Wszystkie te elementy sprzyjają rozwojowi Inteligencji Emocjonalnej i pozwalają poznać siebie i innych, a tym samym przeciwdziałają agresji.
Podstawową formą działalności dzici w wieku przedszkolnym jest zabawa. Dlatego w programie znalazły miejsce zabawy, których celem jest poznanie i nazwanie swoich uczuć, wyrażanie swoich potrzeb, a także kształcenie wrażliwości emocjonalnej i empatii. Zabawy te związane ze światem szeroko rozumianej sztuki i twórczości pozwalają dzieciom wyrazić swoje uczucia w formie ekspresji słownej, ruchowej i plastycznej, a także odreagować napięcie psychiczne. Należą do nich małe formy sceniczne, bajki relaksacyjne i psychoedukacyjne, zabawy z muzyką, taniec, twórczość plastyczna inspirowana słowem i muzyką różnego rodzaju, swobodne muzykowanie oraz zabawy relaksacyjne i ćwiczenia ,,gimnastyki mózgu"Zajęcia z edukacji emocjonalnej dostarczją dzieciom wiedzę niezbędną w naszym życiu, wiedzę o samym sobie, o tym jak wyglądam, co umiem, co muszę doskonalić, w czym jestem podobny, a w czym różnię się od swoich rówieśników, jakie uczucia przeżywam i jak je wyrażam, uwrażliwiają na potrzeby innych i pozwalają poznać różne techniki relaksacyjne dające odpoczynek, wyciszenie i odprężenie.
Realizując program w grupie dzieci młodszych główny nacisk położony jest na wyzwolenie ekspresji w różnych formach sztuki, która pomaga uzyskać wewnętrzną harmonię i wiarę we własne siły.
Jak z szacunkiem i miłością wyznaczać dziecku granice
Ewa Fałek
DRODZY RODZICE!
Wiek przedszkolny to dla dziecka czas inicjatyw, podejmowania szeregu aktywności, urealniania tego , co można osiągnąć.W eksperymentowaniu i nabywaniu nowych umiejętności dziecko potrzebuje jasnych zasad, które dadzą mu poczucie bezpieczenstwa i pozolą na aktywne odkrywanie świata.
Bycie rodzicem polega między innymi na wyznaczaniu granic. Naturalnym i normalnym jest, że dziecko testuje owe granice. To nie jest niesforność, ale część procesu uczenia się! Właściwie formułowane komunikaty pomagają dzieciom robić to, czego od nich oczekujemy.Dzięki nim wiedzą, jakie zachowania są pożądane, a jakie nie. Jeśli zależy nam, by dziecko posprzątało w swoim pokoiku, powiedzmy mu konkretnie, czego oczekujemy np. ,,zależy mi na tym, żebyś wszystkie klocki powrzucał do pudełka, a misie posadził na półeczce". Podobnie w przypadku oczekiwania ,,bądź grzeczny" powiedzmy o konkretach np. ,,chcę, żebyś w przedszkolu słuchał pani i wykonywał jej polecenia".
Mówiąc o naszych oczekiwaniach, warto używać słów - kluczy, takich jak:
-Oczekuję, że......... (,,Oczekuję, że zabawki będą posprzątane.")
-Zależy ma na tym, żebyś.........
-Chcę, żebyś...........
-Potrzebuję twojej pomocy w .......
- Wyraź swoje uczucia, nie atakując charakteru dziecka.
,,Złoszczę się, kiedy widzę porozrzucane zabawki w twoim pokoju"
- Wskaż dziecku, jak może postąpić, np.
,,Misie poukładaj na półce, a samochodziki i klocki do pudełek"
- Zaproponuj wybór.
,,Możesz bawić się wszystkimi zabawkami, ale musisz je sprzątać zanim pójdziesz oglądać bajkę. Jeśli nie posprzątasz zabawek, nie będziesz mógł oglądać bajki.Decyduj sam".
- Przejmij inicjawywę.
Dlaczego nie mogę oglądać bajki?
Ty mi powiedz dlaczego?
Pozwól dziecku samodzielnie znaleźć odpowiedź na dręczące je pytanie, dzięki temu dostrzeże konsekwencje swojego postępowania.
- Wspólnie rozwiąż problem
,,Możemy ustalić, że jeśli będziesz potrzebował pomocy przy sprzątaniu poprosisz mnie o pomoc, a potem wspólnie pooglądamy bajkę"
-Opisz, co widzisz lub przedstaw problem (bez wskazania winnego)
zamiast: ,,Znowu nie posprzatałeś kredek ze stołu" powiedz:,,Nie mogę podać obiadu, dopóki kredki sa porozrzucane na stole"
-Udziel informacji
zamiast:,,nie skacz po kanapie" powiedz: ,,kanapa nie jest od skakania, możesz skakać na podłodze"
-Opisz, co czujesz (nie mów o charakterze dziecka)
zamiast:,,jesteś strasznym bałaganiarzem"powiedz:,,mie lubię, gdy zapominasz o pozbieraniu klocków do pudełka"
-Napisz liścik (dla młodszych dzieci może być rusunkowy) -warto żeby był humorystyczny
zamiast:,,znowu nie umyłeś rączek" zostaw liścik przy mydelniczce:,,uwielbiam Twój dotyk!- Twoje mydło;)"
-Wykorzystaj zabawę
zamiast: ,,Masz natychmiast pozbierać zabawki do pudełka" powiedz: ,,zobacz Twoje lalki bawią się wesoło, ale chyba zbliża się burza - pomóż im dotrzeć do domku, ratuj je szybko, bo strasznie zmokną -brawo - uratowałeś wszystkie lale!
Rodzice są dla dzieci wzorem do naśladowania, warto o tym pamiętać!Jeśli chcemy nauczyć czegoś dziecko, pokażmy mu, że my sami przestrzegamy tej zasady. Pamiętajmy również o pochwałach, o tym, by doceniać kazdy przejaw dobrego zachowania dziecka i wykonanie polecenia!
Źródło:Artykuły w ramach kampanii ogólnopolskiej ,,Dzieciństwo bez przemocy"
Nasze przedszkole od października 2009r bierze udział w ogólnopolskiej kampanii społecznej ,,Dzieciństwo bez przemocy" prowadzonej przezFundację Dzieci Niczyje.Warszawa ul.Walecznych 59.www.fdn.pl
Muzykalny Przedszkolak
Renata Pietkiewicz
,,Muzykalny Przedszkolak" to program edukacji muzycznej prowadzonej w wychowaniu przedszkolnym przy Samorządowym Przedszkolu nr 115 w Krakowie Opracowany został i wykorzystywany jest przez nauczycielkę Renatę Pietkiewicz. Jest przeznaczony do realizacji głównie w grupach dzieci 5,6 - letnich. Nie oznacza to jednak że praca z młodszymi dziećmi przy jego pomocy jest niemożliwa. Wymaga jednak elastyczności i kreatywności ze strony nauczyciela w dostosowaniu zawartych w nim treści do wieku i możliwości rozwojowych dzieci młodszych. Program ten rozwija u dzieci twórczą aktywność muzyczną poprzez tworzenie, słuchanie i odtwarzanie muzyki, pozwala odkryć radość obcowania z muzyką, rozwija zainteresowania i zdolności muzyczne.
Treści zawarte w programie zostały podzielone na kilka działów:
*obcowanie z muzyką
*gra na instrumentach
*zabawy z piosenką
*inwencja muzyczno-ruchowa
*teoria muzyki
*kompozytorzy
Podejmowana w programie tematyka jest zgodna z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych (rozporządzenie MEN z dnia 23 sierpnia 2007). Program ten winen być inspiracją, a także pomocą dla nauczycieli pragnących rozwijać zdolności muzyczne dzieci.Powinien stanowić również zachętę do pogłębiania wiedzy i umiejętności w zakresie wychowania muzycznego. Naturalna potrzeba kontaktu dziecka z muzyką powinna motywować każdego nauczyciela do rozwijania dyspozycji twórczych dziecka, do kształtowania jego ekspresji oraz rozwijania zdolności emocjonalnego przeżywania muzyki. Starajmy się zaspokoić tę potrzebę. Stwórzmy warunki, zachęcajmy i wspomagajmy w tym naszych wychowanków. Pragram ,,Muzykalny Przedszkolak"jest dostępny na stronie internetowej autorki www.pietkiewicz.renata.edomena.pl
Polskie tańce narodowe w przedszkolu
Małgorzata Pomykała
,,Polskie tańce narodowe w przedszkolu" to program edukacji przedszkolnej realizowany w przedszkolu z dziećmi 5 - 6 letnimi, przez nauczycielkę Małgorzatę Pomykałę. Tańce ludowe są wyrazem twórczości ludu i stanowią jeden z elementów kultury narodowej, przepełnione są bogactwem wiedzy na temat historii naszego kraju. Dzieci poznając tańce ludowe z różnych regionów Polski zdobywają dodatkową wiedzę o swoim kraju o jego przodkach i tradycjach. Rozpoczynanie ,,edukacji folklorystycznej" już w przedszkolu może ewoluować w kierunku przyjęcia folkloru polskiego jako coś swojskiego, a znajomość przyśpiewek ludowych i kroków tańca niewątpliwie wzbogaci osobowość dzieci. Taniec dla człowieka był, jest i zawsze będzie rodzajem jego aktywności przejawiającej się w określonej formie ruchowej, sposobem przeżywania i przekazywania emocji. Do zasadniczych funkcji tańca zaliczamy rozwijanie dyspozycji psychofizycznych takich jak: spostrzegawczość, pamięć, koncentracja, szybka reakcja, koordynacja wzrokowo- ruchowa, orientacja w schemacie własnego ciała i w przestrzeni. W każdej postaci, w spełnieniu każdej funkcji taniec jest przejawem ruchowej działalności człowieka, a jego tworzywem są ruchy ludzkie. Jest to jednak specyficzny rodzaj ruchowej aktywności człowieka. Podobnie jak inne formy kultury fizycznej, ruchy taneczne są wyabstrahowane z czynności użytecznych, stanowią pewne uogólnienie ruchowe tych czynności. Można więc zdefiniować taniec jako ruchową aktywność człowieka, wyabstrahowaną z czynności użytecznych, ujętą w pewne układy rytmiczne wyrażającą określone treści i uczucia. Taniec zawsze spełniał i spełnia rolę środka usprawniającego motoryczność ludzką czynnika wpływającego na rozwój i kształtowanie sprawności ruchowej człowieka i określonych cech motorycznych, zarówno ilościowych jak i jakościowych. Taniec jest skutecznym sposobem kształtowania precyzji ruchów. W najbardziej jednak ewidentny sposób taniec kształtuje rytmiczność ruchów człowieka. Taniec pozwala na twórcze wypowiadanie się człowieka poprzez ruchy ciała pozwala na improwizację ruchową gdyż wszelkie kroki, figury i układy taneczne zostawiają zawsze duży margines dowolności ruchowo- wyrazowej. Wymienione walory ruchów tanecznych i ich niezaprzeczalny wpływ na ogólny rozwój psychofizyczny człowieka, pozwala nam stwierdzić, że taniec jest jedną z form kultury fizycznej i przejawia sie w różnych jej postaciach. Jest czynnikiem kształcenia ogólnej sprwaności specjalistyczno - sportowej. Jest on równocześnie jedną z form rekreacji ruchowej, szczególną formą rehabilitacji psychofizycznej. Celowo zamierzony w zakresie tych funkcji może spełniać swoją rolę w bardzo szerokim zakresie. Nauka regionalnych i narodowych tańców jest równocześnie szkołą patriotycznego wychowania. Znaczną rolę w atrakcyjności tańca jako formy zajęć ruchowych odgrywa podkład muzyczny. Dostarcza on nie tylko przyjemności estetycznych, ale ułatwia ruch czyni go mniej nużącym wyzwala pewne emocje, które niwelują ujemne skutki fizycznego zmęczenia. Zabawowy charakter czynności tanecznych, emocjonalne zaangażowanie sprzyjają odprężeniu psychicznemu, służą zmniejszeniu napięcia, likwidacji źródeł frustracji.
Rozwój językowy dziecka - W świecie pytań
Ewa Fałek
CENNE RADY DLA MAMY I TATY!
Rozwój językowy dziecka – W świecie pytań.
Wystarczy, żeby dorosły akceptował dziecięce pytania
i udzielał takich odpowiedzi, które zaspokoją ciekawość
dziecka i skłonią je do następnych dociekliwych pytań.
prof. dr hab. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska
Powinniśmy:
- Często rozmawiać z dzieckiem.
- Czytać dziecku i opowiadać bajki, baśnie, historyjki.
- Uważnie słuchać wypowiedzi dziecka.
- Odpowiadać na jego pytania.
- Umożliwiać dziecku zadawanie pytań.
Wtedy nasze dzieci będą:
- Rozumieć dłuższe wypowiedzi.
- Budować dłuższe wypowiedzi.
- Dysponować czynnym i biernym słownikiem.
- Poprawnie budować i stosować różnorodne pytania.
- Wyrażać swoje przeżycia, odczucia, prośby.
W sprzyjających warunkach umysłowo rozbudzony przedszkolak może zadać swym wychowawcom co najmniej kilka, a nawet kilkanaście tysięcy pytań. Potrzebne są więc mądre odpowiedzi dorosłych, gdyż przyczyniają się one w znacznym stopniu do rozwoju umysłowego dziecka.
Dorośli powinni na dziecięce pytania odpowiadać chętnie i swobodnie.
Dziecko nie może odnosić wrażenia, że pytając, nuży i nudzi.
Dzieci od dorosłych oczekują krótkich odpowiedzi.
Zbyt obszerne odpowiedzi nużą dziecko i skutecznie zniechęcają do
zadawania dalszych pytań.
Na pytania dziecka należy odpowiadać zgodnie z prawdą, ale na miarę dziecięcych możliwości intelektualnych.
Nie wolno okłamywać dziecka.
Jeżeli dorosły nie potrafi natychmiast udzielić odpowiedzi, powinien powiedzieć:
„ Nie wiem, ale się dowiem i ci odpowiem".
Potem, oczywiście, trzeba tę obietnicę spełnić.
Na podstawie Pedagogiki pytań Stefana Szumana.
A dlaczego?
Rozmowy zaczynające się od pytań, dlaczego, pomagają dzieciom lepiej łączyć przyczynę ze skutkiem:
Dziecko widzi kałużę i pyta: Dlaczego woda zamarza?
Dorosły wyjaśnia: Dziś jest zimno. Woda zamarza, gdy temperatura obniży się poniżej zera. Dziecko zapewne przyjmie to wyjaśnienie.
Warto też pooglądać kawałek lodu: Niech dziecko dotykiem dozna zimna i dostrzeże inne cechy zamarzniętej wody.
Potem można się zastanowić, kiedy zamarzanie wody jest korzystne dla ludzi, a kiedy kłopotliwe, i dlaczego?
W trakcie spaceru w parku dziecko dostrzega wiewiórkę.
Obserwuje ją z wielkim zainteresowaniem i zasypuje dorosłego lawiną pytań:
- Dlaczego ucieka?
- Co ona je?
- Dlaczego robi zapasy na zimę ?
- Gdzie mieszka ?
Dorosły wyjaśnia, ale na niektóre z pytań nie zna odpowiedzi.
Wyjaśnia więc: Wszystkiego nie wiem. Jak wrócimy do domu, zaglądniemy do książki o zwierzętach i dowiemy się. Potem należy tę obietnicę spełnić. Warto także nieco więcej uwagi poświęcić pytaniu:
- Dlaczego wiewiórki jesienią gromadzą zapasy na zimę? A także wspólnie zastanowić się nad tym, dlaczego kot (lub inne zwierzę domowe) tego nie robi ? Które zwierzęta oprócz wiewiórki gromadzą zapasy zimowe?
Podobne sytuacje zdarzają się każdego dnia.
Dzieci oczekują od nas stosownych odpowiedzi i wyjaśnień.
Na podst. E. Gruszczyk – Kolczyńska, E. Zielińska: „ Podstawy psychologiczne
i pedagogiczne oraz zabawy i sytuacje zadaniowe …
Opracowała nauczycielka Ewa Fałek.
Rozwijanie mowy dziecka
Ewa Fałek
Mowa to jedna ze sfer rozwoju dziecka. Wiek przedszkolny jest najlepszym okresem do wspomagania dzieci w rozwoju umysłowym. Nauczycielka Ewa Fałek jest autorką programu pt,,Rozwijanie zasobu słownikowego dziecka w wieku przedszkolnym". Obecnie jest on realizowany w grupie dzieci sześcioletnich.Może on stanowić pomoc w rozwijaniu zasobu słownikowego dzieci. Bogate słownictwo ułatwia kontakty społeczne. Niezrozumienie znaczenia słów jest przyczyną trudności przy opanowaniu różnorodnych treści. Ważna jest również przychylna postawa dorosłego. Stwarzanie warunków sprzyjających ośmielaniu i werbalnemu ,,otwieraniu" się dzieci. Dostarczanie nowych doświadczeń, przeżyć może przyczynić się do rozwoju słownika dziecka.
Zasadnicze znaczenie poznawcze mowy polega na tym, że język służy dziecku za narzędzie myślenia i stanowi podstawę kształtowania jego pojęć, sądów i rozumowania. Język przekształca również w istotny sposób spostrzeżenia i wyobrażenia dziecka, do których bardzo wcześnie włącza się słowo jako niezbędny składnik ukierunkowujący percepcję zmysłową. Mowa bierze także bezpośredni udział w działaniu dziecka, stając się regulatorem jego postępowania. W rozwoju języka dziecka wyróżnia się trzy etapy. Pierwszy - ,od drugiego roku życia do piątego, szóstego jest to tak zwany okres mowy sytuacyjnej polegającej na tym, że dziecko odwzorowuje językowo tylko to czego doświadcza zmysłowo i co jest dostępne jego bezpośredniej obserwacji, zwłaszcza jeśli ktoś z opiekunów tę sytuację interpretuje. Dziecko przyswaja sobie wówczas wyrażenia językowe obserwując występujące przedmioty i zdarzenia. Ogromną rolę odgrywa w tym okresie praca rodziców i opiekunów, którzy powinni pobudzać rozwój poprzez nieustanne rozmowy, opowiadania, czytelnictwo książek itp. Momentem znaczącym w rozwoju języka dziecka jest piaty rok życia.Wówczas dziecko przestaje używać języka dziecinnego w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami dostosowuje swój język do sytuacji i rodzaju słuchacza; poznaje rozmaite specyficzne wyrażenia i zwroty językowe właściwe określonym sytuacjom;w rozmowach podejmuje tematy pozasytuacyjne; używa języka do organizowania myśli (nazwa jako kryterium klasyfikacji, zapowiadanie celu i planu działania). Dziecko w wieku przedszkolnym jest bardzo wdzięcznym odbiorcą i słuchaczem czytanych tekstów, oglądanych filmów czy audycji telewizyjnych. Niektóre sformułowania czy powiedzonka na długo zapamiętuje i przy odpowiedniej okazji powtarza je jakby były jego własne. Okazją do poznania różnych odmian języka są zabawy tematyczne, czytanie książek. Czytanie dzieciom różnorodnych książek, bajek, opowiadań,stwarza korzystne warunki do rozwoju ich mowy, myślenia, kształtowania podstawowych funkcji słuchowych, aktywizuje wyobraźnię i rozwija zainteresowania, a także wzbogaca wiedzę. Dorosły poprzez dobór literatury /bajki, realistyczne opowiadania, wiersze, komiksy/ umożliwia dzieciom poznanie różnych odmian języka - standardowej, literackiej, gwarowej.
Taniec jako element kultury ludowej
Małgorzata Pomykała
Folklor to ludowa twórczość artystyczna obejmująca:legendy, baśnie, podania, ballady, zagadki, bajki, przysłowia, muzykę (piosenki, tańce), sztukę, zdobnictwo. Różni się charakterem i funkcjami społecznymi od kultury oficjalnej rozwijanej przez warstwy wykształcone. Folklor istnieje przede wszystkim w ośrodkach zamkniętych ulegających nieznacznym wpływom kultury zewnętrznej. Jego twórcami są przede wszystkim chłopi, jednakże ukształtował się także folklor miejski. Termin folklor wprowadzony został przez W.J.Thomsonaw w 1846r.
Muzykę ludową określa się przede wszystkim jako zbiorową twórczość chłopską: melodie, piosenki i tańce związane z obrzędami i pracą. Muzyka ludowa powstała od najdawniejszych czasów, gdy nie znano jeszcze zapisu nutowego ani muzycznych terminów. Jest pierwowzorem wszelkiej twórczości muzycznej. W różnych miejscach i regionach kształtowała się odmiennie, zależnie od tego kim byli ludzie zamieszkujący dany region, co ich zajmowało oraz z czego mogli zrobić instrumenty.
Do tradycyjnego repertuaru muzyki ludowej należą pieśni obrzędowe, doroczne, okolicznościowe, magiczne, zagrzewajace do wysiłku pieśni pracy także liryczne, mówiące o miłości oraz epickie o bohaterskich czynach. Muzyka ludowa jest niejednolita nawet w obrębie jednego kraju. Ukształtowana na terenach górskich różni się znacznie od powstałej na nizinach. Taniec jest elementem kultury ludowej tak jak gwara, strój i obrzędy. Towarzyszył mieszkańcom wsi od najdawniejszych czasów, ulegajac niezliczonym przeobrażeniom pod wpływem przenikania się tradycji zarówno regionalnych jak i przychodzących z sąsiednich krajów. Każdy region Polski ma własny bogaty i różnorodny folklor taneczny. Niektóre tańce ludowe stały się wyrazem polskiego ducha i zyskały miano narodowych. Do grupy tej należą: polonez, mazur, krakowiak, a także kujawiak i oberek.
.
Twórczość naszych nauczycielek doceniona i wyróżniona III miejscem na konkursie literackim: ,,O Nowej to Hucie piosenka"z okazji 60-lecia Nowej Huty
Ewa Fałek, Renata Pietkiewicz, Małgorzata Pomykała
Wiersz pt ,,Moja dzielnica" autor Ewa F. /wiersz wyróżniony III miejscem w konkursie/
Jedzie Kubuś ze swą babcią tramwajem dwudziestką
Tu budynki, tam ulice, zwiedza chłopiec swą dzielnicę
-Popatrz babciu! Kubuś woła - Łabędzie pływają!
- To jest zalew wnusiu drogi. Tutaj starsi, także młodsi
Od lat chętnie przebywaja.
A tuż obok jest muzeum, Dom Jana Matejki
Latem chętnie tu przebywał, wraz z rodziną odpoczywał
Dawniej mieszkał tu Kołłataj, Hugo miał na imię.
Jest autorem Konstytucji, w całym świecie słynie
-Babciu, babciu! Patrz kominy! Huta Sendzimira!
-Tu pracował dziadzio Franio, pot mu z czoła spływał
Oj, gorąco tu bywało przy ogromnych piecach
W wielkich kadziach, płynny metal, jak lawa gorąca.
-Pora wracać już Kubusiu, czeka na nas mama
-Tak, opowiem co widziałem, będzie bardzo zachwycona.
Jaka wielka jest dzielnica starego Krakowa!
Ile jeszcze miejsc ciekawych kryje moja Nowa Huta?!
Piosenka pt,,Nowa Huta" słowa i melodia: Renata P
1. Chociaż jestem przedszkolakiem i lat mam niewiele
Bardzo lubię wszystkich pytać co się wokół dzieje
O mym miejscu zamieszkania wszystko chciałbym wiedzieć
Proszę mi o Nowej Hucie pięknie opowiedzieć
Ref. Nowa Huta to Krakowa jest dzielnica
Nowa Huta to jest piękna okolica
Są tu parki i osiedla kolorowe
Place zabaw dla dzieciaków też gotowe
2. Tutaj w Hucie dwór Matejki można sobie zwiedzić
Potem pójść na Kopiec Wandy - tam sobie posiedzieć
A wieczorem do teatru co zwie się Ludowy
Zabrać całą swą rodzinkę na spektakl bajkowy
3. Jak powstała Nowa Huta mama mi mówiła
Wzięła mnie na Plac Centralny i wykład zrobiła
Mogę teraz Wam powiedzieć; ,,O Hucie wiem wiele"
Więc zapraszam was w to miejsce mali przyjaciele.
Opowiadanie pt,,Krótka opowieść o Nowej Hucie" autor. Małgorzata P
Nowa huta ma już 60 lat, tyle czasu minęło dawno temu wszystko się zaczęło. Przez lata wyrastały tu domy, zakłady przemysłowe, sklepy. Powstały nowe szkoły, przedszkola i markety. Wyrósł kombinat metalurgiczny w którym pracowali ludzie z Nowej Huty licznie. Teraz to piękna rozległa dzielnica która swym urokiem wielu ludzi zachwyca. Nazwy osiedli wszystkich zadziwiają! Skąd te nazwy, zapewne wiecie, jak wszystko na świecie powstały przez lata, wymyślone przez ludzi którzy swą pomysłowością prześcigali się w trudzie, by powstało dobro dla innych ludzi. Osiedla: Zgody, Szkolne, Zielone, Handlowe i Kolorowe swe nazwy zawdzieczają zapewne temu co tutaj kiedyś się działo. W Nowej Hucie można od wszystkiego uciec. Jest tu spokój i swoboda, przestrzeń, szerokie ulice i szeroka do spacerów droga. Wiosna budzi do życia ludzi którzy w Nowej Hucie mogą od zgiełku innych krakowskich dzielnic uciec. W zieleni tonie wtedy cała dzielnica bo to piękna i pełna uroku dzielnica. Lato jest wszędzie wspaniałe, ale w Nowej Hucie gdy słońce mocno przygrzewa, możemy pospacerować i podczas upałów schować sie w cieniu niejednego drzewa. Szerokie alejki, place zabaw, basen i zalew mają wtedy wiele zalet. Jesień kolorowa i słoneczna także w nowej Hucie, wtedy najłatwiej się tu przebywa. Można poznać osiedli wiele i pospacerować z przyjacielem, a kiedy deszcz moczy ulice można pod swym parasolem poczuć się znakomicie. Zima to mroźna pora roku, śnieg przykrywa wszystko w koło, ale w Nowej Hucie dzieciom jest wesoło, bo lubią wesołe zabawy na śniegu i spacery z rodzicami po bielutkim śniegu. W Nowohuckim Centrum Kultury wiele się dziej, można tu wstąpić na wystawy, zajęcia, różne pokazy, kiermasze, spotkania i występy i w takiej atmosferze poczuć się jak zaklęty.
Vademecum konkursu muzycznego - czyli prawie wszysko o organizacji konkursu piosenki
Renata Pietkiewicz
Śpiew jest jedną z podstawowych form ekspresji dziecka, a piosenka najprostszym utworem muzycznym, który dziecko jest w stanie przeżyć, zrozumieć, zapamiętać i odtworzyć.
Rola piosenki w ogólnym i muzycznym rozwoju dziecka stawia śpiew na czołowym miejscu wśród pozostałych form wychowania muzycznego
w przedszkolu. Dzięki różnorodności charakteru i nastroju śpiewanych piosenek wzbogaca się świat uczuć dziecka, kształtuje jego postawa estetyczna.
Radosny nastrój towarzyszący śpiewaniu wpływa na wzmożoną aktywność, która przenosi się często również na inne dziedziny działalności dziecka.
Często już w wieku przedszkolnym da się zauważyć predyspozycje i zdolności muzyczne dziecka. Niezwykle ważne jest promowanie takich małych talentów czemu niewątpliwie sprzyja uczestnictwo w konkursach piosenki, organizowanych przez różne placówki i instytucje.
Niestety konkursy piosenki nie cieszą się taką dużą popularnością jeśli chodzi
o ich organizację jak np. konkursy plastyczne.
Korzystając z własnych doświadczeń nabytych podczas organizacji konkursów piosenki, oraz zdobytych w trakcie uczestniczenia w różnorodnych tego typu przedsięwzięciach pragnę podzielić się nimi z osobami, które stają przed wyzwaniem organizacji konkursu muzycznego.
Należy zadać sobie pytanie, kto ma być adresatem konkursu (soliści czy zespoły) W znacznej mierze odpowiedź będzie uzależniona od zaplecza i
możliwości placówki w której będzie odbywał się konkurs oraz od środków finansowych na to przedsięwzięcie.
Ja chciałam się skupić na organizacji konkursów dla solistów.
Wstępne przygotowania:
1 Regulamin konkursu wraz z kartą zgłoszenia.
Każdy regulamin powinien zawierać kompletne i wyczerpujące informacje nt konkursu, który organizujemy.
· kto jest organizatorem
· adresat konkursu (soliści, zespoły, wiek dziecka, limit osób z placówki)
· warunki konkursu (tematyka piosenek, co będzie brane pod uwagę przy ocenie)
· miejsce, data i godzina konkursu (jeśli organizatorem jest przedszkole to dobrym dniem na zorganizowanie konkursu jest sobota ze względu na to, iż jest to dzień wolny od zajęć przedszkolnych- „puste przedszkole”. Ponadto w sobotę w występach mogą wziąć udział także rodzice dzieci)
· w jaki sposób dokonywać zgłoszeń i do kiedy
· inne informacje zależne od specyfiki danego konkursu
· telefon kontaktowy do organizatora
Karta zgłoszenie winna zawierać informacje, które mają znaczenie dla organizatora-wiek dziecka, nazwa placówki, tytuł piosenki, czas trwania, osoba zgłaszająca dziecko, telefon kontaktowy
Aby dotrzeć do jak największej liczby potencjalnych uczestników dobrze jest rozesłać regulaminy droga emailową do placówek wychowania przedszkolnego oraz umieścić regulamin na stronie internetowej czasopisma: „Bliżej przedszkola”.
2.Sponsorzy, wybór jurry.
Na tym etapie istotna jest informacja jakimi środkami finansowymi dysponujemy. W zależności od możliwości sponsora będą to albo konkretne artykuły (słodycze, zabawki itp.) lub środki finansowe na ich zakup.
W związku z tym należy wystosować pismo do danej instytucji z informacją o naszych potrzebach i najlepiej umówić się osobiście na spotkanie.
Należy także nie zapomnieć o oficjalnych podziękowaniach, które wysyłamy lub dostarczamy osobiście.
Niezwykle ważny jest wybór osób do komisji konkursowej. Niewątpliwie prestiż konkursu podnosi obecność osób kompetentnych w danej dziedzinie w tym wypadku związanych z muzyką. W skład komisji powinny wejść osoby o wykształceniu muzycznym: nauczyciele rytmiki, nauczyciele śpiewu i emisji głosu, pracownicy DK prowadzący tam zajęcia muzyczne, śpiewacy, muzycy itp. Brak takich osób w składzie powoduje w moim przekonaniu obniżenie rangi konkursu.
Bezpośrednie przygotowania (następują po zamknięciu listy zgłoszeń)
1.Rozwiązania techniczne.
Od ilości uczestników zależy w jakiej formie przebiegać będzie konkurs.
Moje doświadczenia podpowiadają mi iż w przypadku dużej ilości występujących (powyżej 20 osób) konieczne jest ich podzielenie na grupy występujących. Dzięki temu unikniemy zniecierpliwienia wśród najmłodszej grupy widowni z powodu przedłużającego się oczekiwania na występ, a tym samym usprawnimy przebieg całego konkursu.
Decydując się na takie rozwiązanie winniśmy poinformować uczestników telefonicznie, w której z grup wystąpi dziecko, podając dokładną godzinę występu danego dziecka.
2.Dyplomy, upominki, poczęstunek.
Mając pełne dane uczestników możemy przystąpić do przygotowania dla nich dyplomów za udział wraz z drobnymi upominkami oraz pisemnych podziękowań dla nauczycieli, którzy przygotowali dziecko do występu.
W moim przekonaniu istotne jest przygotowanie „słodkiego poczęstunku” dla małych artystów, który będzie miał miejsce po występach.
3.Przygotowanie niezbędnych dokumentów (listy, arkusze)
Dobrze przygotowane dokumenty ułatwią nam przebieg konkursu. Proponuję nie zapomnieć o sporządzeniu:
· listy występujących, która będzie wyeksponowana w miejscu widocznym dla wszystkich uczestników
· identyfikatorów dla dzieci występujących
· arkusza ze wszystkimi danymi uczestników niezbędnego dla każdej z osób zasiadających w komisji konkursowej (imię i nazwisko, wiek, tytuł piosenki, przedszkole, miejsce na ocenę występu)
· lista dla osoby prowadzącej konkurs
4.Przygotowanie placówki do występów.
Tuż przed konkursem należy przemyśleć, jak będzie przygotowane przedszkole na przyjęcie gości. Wg mnie niezbędne jest:
· przygotowanie miejsca, w którym schodzą się dzieci przybywające na konkurs (tutaj mogą się przebrać i przygotować do występu)
· miejsce na spożycie „słodkiego poczęstunku” po występach (to miejsce przed występami może pełnić rolę tzw. „bezpośredniej poczekalni”, gdzie dzieci przy stolikach mogą coś narysować lub pobawić się grami czy układankami)
· przygotowanie sali do występów
- udekorowanie sali
- przygotowanie stanowiska dla komisji oraz miejsca dla widowni
- przygotowanie i sprawdzenie sprzętu nagłaśniającego oraz odtwarzacza CD (wyznaczenie osoby, która będzie „czuwała” nad prawidłowym ich funkcjonowaniem podczas występów)
- przygotowanie w jednym miejscu dyplomów, upominków, podziękowań do wręczenia
Przebieg
Po takich przygotowaniach konkurs powinien przebiegać bardzo sprawnie.
Dzieci przychodzące są kierowana do miejsca, gdzie się przebierają i gdzie mogą oczekiwać na swoją godzinę występu.( 1 osoba musi być za to odpowiedzialna)
Później dzieci spędzają czas w sali występów, gdzie nie tylko same występują ale i słuchają występów innych. Następnie odbierają dyplomy za udział
i upominki, potem są zaproszone na „słodki poczęstunek”.
Po występach każdej z grup głos może zabrać wybrana osoba z komisji
i wypowiedzieć się krótko na temat występów wszystkich artystów.
Wiadomo iż werdykt zostaje wydany dopiero po wysłuchaniu wykonawców wszystkich grup, dlatego wyniki nie są podawane w dniu konkursu.
Wyniki oraz koncert laureatów.
Informacja na temat wyników konkursu powinna się ukazać się w możliwie jak najszybszym terminie na stronie internetowej organizatora oraz czasopisma: „Bliżej przedszkola” gdzie był ogłoszony konkurs. Wraz z nią powinien zostać umieszczony krótki protokół konkursowy z podaniem kryteriów, jakimi kierowało się jurry przy ocenie.
Organizator powinien również bezpośrednio poinformować samych laureatów
o zdobytych miejscach i o dokładnej dacie koncertu finałowego, jeśli taki przewiduje. (termin takiego koncertu ustalamy nie dalej niż tydzień od ogłoszenia wyników)
Dodatkowy występ dzieci nagrodzonych wg. mnie ma bardzo duże znaczenie gdyż staje się wielkim przeżyciem dla małych artystów, a dla organizatora kolejnym istotnym wydarzeniem. Na ten koncert można zaprosić np. przedszkolaków z placówki gdzie był organizowany konkurs, by obejrzeli finalistów. Dla laureatów oprócz nagród i dyplomów można także przygotować niespodziankę w postaci występów dzieci przedszkolnych oraz wspólnych zabaw integracyjnych..
Podane przeze mnie powyższe wskazówki jak już wcześniej wspomniałam są efektem własnych doświadczeń oraz doświadczeń innych w zakresie organizacji konkursów piosenki. Gorąco zachęcam nauczycieli wychowania przedszkolnego do wypracowania własnego modelu organizacyjnego konkursu. Mam nadzieję, że w jego opracowaniu choć niektóre moje doświadczenia okażą się pomocne.
Wychowanie muzyczne w/g koncepcji Carla Orff"a
Renata Pietkiewicz
Problematyka wychowania muzycznego interesowała wielu wybitnych muzyków pedagogów. Powstały więc koncepcje i systemy i form wychowania muzycznego.
Największą popularność na świecie zdobyli: Emil Jaques-Dalcroze, Carl Orff
i Zoltan Kodaly. Ich koncepcje uznano za najpełniejsze i najdojrzalsze pod względem artystycznym i pedagogicznym. Nazwano je "współczesnymi", ponieważ są współcześnie stosowane w tych krajach, w których uznano je za ważne dla pełnego rozwoju człowieka oraz dla rozwoju kultury muzycznej narodu.
Zgodnie z przyjętymi w Polsce koncepcjami wychowanie muzyczne powinno opierać się na następujących formach aktywności dzieci:
-śpiew i mowa
-ruch przy muzyce
-gra na instrumentach
-aktywne słuchanie muzyki
Każda z wymienionych form kształci nieco inne dyspozycje i umiejętności. Stosowanie wszystkich umożliwia wszechstronny rozwój osobowości dziecka. Różnorodność pomaga w utrzymaniu podatnej na rozproszenie uwagi małego dziecka (zagadnienie szczególnie istotnie w przedszkolu).Dzięki różnorodności form dla każdego dziecka ,nawet najmniej zdolnego ,można odnaleźć taką dziedzinę działania ,w której jest ono w stanie wykonać powierzone zadanie, osiągnąć pewien sukces, co z kolei staje się podstawą kształtowania pozytywnych motywacji.
Śpiew i ćwiczenia mowy.
Śpiew jest jedną z podstawowych form ekspresji dziecka, a piosenka najprostszym utworem muzycznym, który dziecko jest w stanie przeżyć, zrozumieć, zapamiętać i odtworzyć.
Rola piosenki w ogólnym i muzycznym rozwoju dziecka stawia śpiew na czołowym miejscu wśród pozostałych form wychowania muzycznego w przedszkolu. Dzięki różnorodności charakteru i nastroju śpiewanych piosenek wzbogaca się świat uczuć dziecka, kształtuje jego postawa estetyczna. Radosny nastrój towarzyszący śpiewaniu wpływa na wzmożoną aktywność, która przenosi się często również na inne dziedziny działalności dziecka. Zbiorowy śpiew w grupie przedszkolnej stanowi jedno z pierwszych doświadczeń małego dziecka we wspólnym działaniu. Dzieci przyzwyczajają się do równoczesnego rozpoczynania śpiewu, razem kończą piosenkę i zmieniają dynamikę i tempo zgodnie z ruchami i śpiewem nauczycielki Śpiew wpływa pozytywnie na fizyczny nastrój dziecka: wzmacnia aparat głosowy, rozwija klatkę piersiową, dotlenia organizm, wpływa dodatnio na system nerwowy.
Ruch przy muzyce
Ruch należy do naturalnych potrzeb dziecka, warunkujących jego prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny. Jest on również podstawową formą reagowania na otaczający świat dźwięków: ich rytm, tempo, dynamikę, barwę, nastrój. Praca nad ruchową ekspresją dziecka zaczyna się już od pierwszych dni jego pobytu w przedszkolu. W działaniu nauczycielki na tym etapie zaznaczają się dwa podstawowe kierunki:
-rozwijanie całkowicie swobodnej wypowiedzi ruchowej dziecka inspirowanej piosenką ,bajką, opowiadaniem, nastrojowym akompaniamentem itp.
-systematyczne, przemyślane działanie prowadzące do podporządkowania ruchów rytmowi muzyki.
Swobodne reakcje ruchowe mają szczególne znaczenie w młodszych grupach przedszkolnych. Są one w tym okresie najbardziej szczere, naturalne, spontaniczne. Występują niemal samorzutnie przy śpiewie nauczycielki podczas zabaw słowno-muzycznych, w których tekst i akompaniament pobudzają wyobraźnię dziecka. Inspirowane muzyką dzieci z radością wcielają się w wymyślone przedmioty, osoby, czynności.
Z uwagi na pewną odrębność ćwiczeń i zabaw łączonych ze śpiewem można dokonać ogólnego podziału zabaw ruchowych na:
-zabawy ruchowe ze śpiewem
-zabawy ruchowe przy akompaniamencie instrumentu
Gra na instrumentach
Gra na instrumentach należy w przedszkolu do form najrzadziej stosowanych, co nie oznacza wcale, że forma ta jest mniej ważna od pozostałych. Dzięki instrumentom kształtuje się wrażliwość dziecka na barwę, rozwija poczucie rytmu. Instrumenty dają możliwość obserwowania w praktycznym działaniu różnicy wysokości dźwięków, kierunku melodii, rozwijają wyobraźnię muzyczną i inwencje twórczą dziecka. Gra na instrumentach wpływa na koncentracje uwagi i zdyscyplinowanie, jest doskonałym środkiem rozwijania sprawności manualnych dziecka. Najbardziej istotny walor tej formy-to jest atrakcyjność. Każde zetknięcie się dzieci z instrumentami wywołuje w grupie entuzjazm, radość, wzmożoną aktywność.
Słuchanie muzyki
Środowisko akustyczne współczesnego świata cywilizowanego nie sprzyja rozwojowi wrażliwości słuchowej dziecka np:warkot motorów, nieustanny szum pojazdów, głośna muzyka itp.
Jedną z podstawowych form kształcących umiejętności uważnego słuchania stanowią ćwiczenia w spostrzeganiu i odróżnianiu zjawisk akustycznych w przyrodzie i otoczeniu .Chodzi tu zarówno o znane dzieciom odgłosy, jak również dźwięki pochodzące z nie spotykanych dotąd źródeł, a szczególnie dźwięki instrumentów o nieokreślonej i określonej wysokości brzmienia.
W trakcie słuchania muzyki nauczyciel może przeprowadzić wiele ciekawych doświadczeń słuchowych np:
-określenie słuchowe kierunku dźwięku
-określenie odległości dźwięku(bliżej, dalej)
-podawanie liczby dźwięków wydobytych na danym instrumencie
-określenie gęstości dźwięków
-określenie(powtórzenie) następujących po sobie dźwięków
Carl Orff (1895-1982) niemiecki kompozytor i dyrygent.
Autor metody wychowania muzycznego dzieci, której głównym elementem jest śpiew i gra na prostych instrumentach perkusyjnych (tzw. instrumentarium Orffa, w skład którego wchodzą: bębenki, tamburyna, kołatki, grzechotki, trójkąty, dzwonki melodyczne). Duży nacisk kładzie się na improwizację i rozwijanie ekspresji, najważniejszym elementem w muzykowaniu jest rytm. Metoda Orffa szeroko jest też wykorzystywana w muzykoterapii dorosłych.
Wprowadził rewolucyjną formę wychowania, polegającą na rozbudzaniu u dzieci wrodzonej kreatywności i spontaniczności oraz samodzielności w odkrywaniu praw muzycznych. Światem Orffa były teatr i scena, prawdziwym żywiołem zaś słowo - pisane, mówione, śpiewane. Szczególną uwagę Orff zwraca na aktywność twórczą dziecka. Było to innowacją w dziedzinie pedagogiki muzycznej. Odtwarzanie muzyki przez dzieci jest powtarzaniem gotowych wzorów, które mogą wyzwolić pewne emocje. Natomiast jeżeli chodzi o słuchanie muzyki, to powszechnie uważa się, że rzadko jest ono u dzieci świadome i ma na celu przeżycie dzieła muzycznego. Mówi się raczej o wyzwoleniu własnych stanów emocjonalnych dziecka, wyzwolonych pod wpływem muzyki. Jej odtwarzanie i słuchanie przyczynić się może do wychowania człowieka twórczego, u którego rozwijają się muzyczne zdolności i umiejętności. W systemach Orffa znajdują zastosowanie następujące formy wychowania muzycznego:
- odtwarzanie muzyki wokalnej i instrumentalnej,
- realizacja ruchowa muzyki,
- integracja muzyki, słowa i ruchu.
Znaczenie wychowania muzycznego w edukacji przedszkolnej.
Renata Pietkiewicz
Muzyka w życiu człowieka pełni zasadniczą rolę. Towarzyszy mu przez całe jego życie. Często obcujemy z nią nie zdając sobie z tego w pełni świadomości. Muzyka dla człowieka może być źródłem radości i smutku, zadowolenia, zadumy nad sensem życia, refleksji i goryczy. Zawsze też towarzyszy człowiekowi w czasie pracy, nauki, zabawy. Aktywność muzyczna w przedszkolu ma na celu rozwinięcie w dzieciach przede wszystkim dyspozycji twórczych, umożliwienie im dzięki odpowiednim zabiegom wychowawczo- pedagogicznym kształtowanie nawyków i potrzeb rozkoszowania się kulturą muzyczną, współdziałania w formowaniu szczególnie cennych cech osobowości takich jak: pomysłowość, fantazja, zdolności twórcze, wyobraźnia, samodzielność, zaradność, zdyscyplinowanie, skłonność, do utrzymywania więzi społecznych, wrażliwość emocjonalna, potrzeba ładu, systematyczność, moralność itp.W wieku przedszkolnym dziecka pojawiają sie niemal wszystkie elementy charakterystyczne dla struktury zdolności muzycznych człowieka dojrzałego. Prawidłowy rozwój tych zdolności zależy od umiejętności takiego ukierunkowania pracy nad umuzykalnieniem, aby kontakt ze światem dźwięków wpływał na stopniowe zwiększenie wrażliwości słuchowej, kształtował umiejętność przeżywania muzyki, wytwarzał trwale zainteresowania i nawyki niezbędne dla przyszłego odbiorcy, a niekiedy współtwórcy kultury muzycznej. Przeglądając literaturę muzyczną przekonujemy się, że żadna ze sztuk nie daje tyle możliwości rozwijania zdolności twórczych, jak właśnie muzyka. Operuje ona nie tylko dźwiękiem lecz i słowem, tańcem, ruchem, wizją. Literatura ta szczególnie podkreśla wpływ zajęć umuzykalniających na rozwój słuchu muzycznego, poczucia rytmu , rozwój wyobraźni, zainteresowań oraz zdolności. Celem prowadzenia zajęć muzycznych w przedszkolu jest podtrzymanie tych zainteresowań, rozbudzanie nowych kontaktów z dźwiękiem oraz umożliwienie dziecku znajdowania przyjemności i satysfakcji w tych kontaktach. Muzykowanie uczy pokonywać trudności wzbudza szacunek do pracy. Słuchanie pięknych utworów muzycznych, piosenek oprócz oddziaływania na uczucia estetyczne dziecka dostarcza wzór właściwego postępowania, czyni bardziej wrażliwym na krzywdę innych, zachęca do naśladowania pozytywnego zachowania, wyrabia krytycyzm w stosunku do zachowań negatywnych. Zajęcia muzyczne w przedszkolu kształcą wiele dyspozycji typu intelektualnego: intensywność i podzielność uwagi, niezawodną reakcję na bodźce i dokładność spostrzegania, sprawną pamięć, procesy porównania i analizy, indywidualną wyobraźnię, społeczne zachowania, gotowość twórczych rozwiązań. Bardzo ważną rolą zajęć umuzykalniających jest to, że mają one wpływ na rozwój słuchu, mowy i myślenia dzieci. Poprzez ćwiczenia ortofoniczne i emisyjne oparte na tekście melodii piosenek oraz dobrych tekstów literatury dziecięcej istnieje możliwość kształcenia prawidłowej wymowy, poprawności w wypowiadaniu głosek, umiejętnego gospodarowania głosem. Wykonywanie rytmów i prostych tematów rytmicznych na instrumentach nie melodycznych wpływa na kształtowanie procesu analizy i syntezy słuchowej. Realizacja zdań wymaga zachowania korelacji treści z innymi działami programu jak: wychowanie umysłowe, plastyczne, zdrowotne. Wpływ to ma na atrakcyjność zajęć umuzykalniających i wszechstronny rozwój dzieci. Bardzo ważna jest więc rola nauczyciela, który powinien stymulować rozwój umiejętności muzycznych. Stosowanie zabaw muzycznych, muzycznych gier dydaktycznych może w dużym stopniu uatrakcyjnić zajęcia pobudzić aktywność muzyczną, stymulować ją. Możliwie jak najczęściej należy wykorzystać przeżycia dziecka związane z akustycznym odbiorem rzeczywistości, odtwarzać je w zabawie. Większość dzieci pierwszy świadomy kontakt z muzyką nawiązuje dopiero w przedszkolu. Zatem przed nauczycielką przedszkola jest piękne ale trudne zadanie - wprowadzanie dzieci w świat muzyki. Jest to kolejny etap kształtowania i doskonalenia wrażliwości dziecka, który rozpoczął się z chwilą przyjścia na świat. Od wychowawcy zależy więc, w jakim kierunku zmierzać będzie rozwój muzyczny dziecka, jak wykształci się jego aparat głosowy oraz to czy dziecko w przyszłości polubi muzykę czy będzie się nią interesować
Wiedząc jak cenny wpływ na rozwój dziecka ma kontakt z muzyką , stworzyliśmy w naszym przedszkolu zespół wokalno- instrumentalny,,WESOŁE NUTKI"
.